چند روز است که تصویرنوشته‌ای با عنوان «با چه خودروهایی تصادف نکنیم» در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، این تصویر خسارت وارده به آینه و سپر و بعضی جزئیات برخی خودروهای نجومی را تا چند ده میلیون برآورد می‌کند. این نگرانی تا چه اندازه بجاست؟
تا همین چند ماه پیش، این نگرانی کاملا درستی بود، در تصادف با خودروهای نجومی، طرف مقصر باید همه خسارت را جبران می‌کرد، حتی اگر آن خسارت سرسام آور می‌بود. در بهار امسال قانون جدیدی راجع به خسارت‌های ناشی از تصادفات رانندگی تصویب شد و این وضعیت را تغییر داد. نام آن «قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه» است.
تبصره‌های ۳ و ۴ ماده ۸ این قانون از این قرار است: «تبصره۳ـ خسارت مالی ناشی از حوادث رانندگی صرفاً تا میزان خسارت متناظر وارده به گرانترین خودروی متعارف از طریق بیمه نامه شخص ثالث و یا مقصر حادثه قابل جبران خواهد بود.
تبصره۴ـ منظور از خودروی متعارف خودرویی است که قیمت آن کمتر از پنجاه درصد (۵۰%) سقف تعهدات بدنی که در ابتدای هر سال مشخص می شود، باشد».
این قانون چه می‌گوید؟ بگذارید با یک مثال توضیح دهم. در سال 1395 دیه مرد در ماه حرام (یعنی سقف تعهدات بدنی) حدود 253 میلیون تومان است، پس در نتیجه در سال 1395 قانون هیچ خودروی تصادف‌کرده‌ای را گران‌تر از ۱۲۶ میلیون تومان فرض نمی‌کند. مثلا شما با یک خودروی پورشه تصادف می‌کنید. قیمت این پورشه ۱ میلیارد و ۲۶۰ میلیون تومان است. شما مقصر هستید و چیزی نزدیک به ۶۰ میلیون تومان خسارت وارد کرده اید. بر اساس ماده ۸ قانون جدید، قیمت پورشه ۱۲۶ میلیون تومان فرض می‌شود (یک دهم قیمت واقعی آن) و خسارت نیز متناسب با آن کاهش می‌یابد، یعنی یک دهم میزانی که خسارت زده اید. نه شما و نه شرکت بیمه شما و نه هیچ کس دیگری ملزم نیست بیش از ۶ میلیون تومان از خسارت پورشه‌سوار را جبران کند.
پس ۵۴ میلیون تومان باقی مانده از کجا باید جبران شود؟ از جیب صاحب خودرو! به نظر نگارنده این قانون کاملا عادلانه است. افرادی که مثل متعارف جامعه زندگی نمی‌کنند باید خسارت خطرهایی را که برای افراد متعارف ایجاد می‌کنند، شخصا تقبل کنند.
قانون ساده پوشش بیمه‌ای خسارت مالی به خودروهای گران‌‌قیمت در ایران این است: در تصادف با خودروهای نجومی بیشتر از یک بیستم قیمت آن خودرو خسارت نزنید.
پی‌نوشت: این را هر خودروسواری می‌داند که بیمه‌ها تا سقف مشخصی از خسارات مالی شخص مقصر را پرداخت می‌کنند. بر اساس قانون این مبلغ کمتر از ۲.۵ درصد دیه مرد در ماه حرام نیست و هیچ شرکت بیمه‌ای نیز بیش از همین مبلغ را پوشش نمی‌دهد. یعنی در سال ۱۳۹۵ کمی بیشتر از 6 میلیون تومان خسارات مالی فرد مقصر را بیمه می‌پردازد.
این روزها بسیاری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند و نمونه خلافی ندیده ام که مرتکب این اشتباه نشده باشد؛ اشتباه در این که خود را نماینده مردم حوزه انتخابیه خود می‌دانند: نماینده مردم شریف اصفهان در مجلس، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، نماینده مبارکه، نماینده بروجن و الخ. بر اساس قانون اساسی، نماینده مجلس، نماینده ملت ایران است، نه فقط نماینده حوزه انتخابیه خود. بنابراین به همه نمایندگان محترم پیشنهاد می‌کنم نیمرخ (پروفایل) خود در شبکه‌های اجتماعی را این گونه تصحیح کنند: نماینده ملت شریف ایران از حوزه انتخابیه...
این در ظاهر امر بی‌اهمیت و ملانقطی‌بازی است، اما در بلندمدت به بهبود تصور ملی از نمایندگی مجلس شورای اسلامی (در برابر تصور منطقه‌ای از این مهم) می‌انجامد. فردی که خود را نماینده ملت خطاب کند، در تصمیم‌گیری، نطق، اظهار نظر، پیشنهاد و انجام وظیفه خود را در یک موقعیت ملی و نه منطقه‌ای خواهد دید.