در طی دو سال و اندی گذشته عضو گروهی بودم که وظیفه نگارش پیشنویس لایحهای برای ساماندهی به کمکهای حقوقی در نظام حقوقی ایران را بر عهده داشته اند. این گروه در پروژهای که مجری آن آقای دکتر سیدناصر سلطانی بود با پژوهشگاه قوه قضائیه همکاری میکرد. حدود شش ماه پیش، مطالعات گروه پیرامون این موضوع به نقطهای رسید که اطمینان خاطر کافی برای نگارش پیشنویس یک لایحه قانونی به وجود آمد. پس از آن مدتی نیز صرف نگارش پیشنویس و رفع عیوب آن شد و در ابتدای اسفندماه کار از جانب گروه مجری تقریبا نهایی شد.
این پیشنویس تا قانون شدن راه درازی را طی خواه کرد، اگر پسند پژوهشگاه قوه قضائیه باشد، برای تصویب در اختیار رئیس قوه قضائیه قرار خواهد گرفت، سپس به هیئت دولت میرود و در صورت تصویب در هیئت دولت باید در مجلس شورای اسلامی به بحث گذاشته شود. اگر این پیشنویس در دستور کار سیاستهای قضایی کشور باشد روند تصویب آن به صورت طبیعی دست کم چیزی حدود سه الی چهار سال به طول خواهد انجامید. بدرقه راه پیشنویس، استواری متن و اندک بودن عیوبش خواهد بود.
به همین خاطر گروه تصمیم گرفت پیش از تحویل قطعی پیشنویس به پژوهشگاه قوه قضاییه، نظرات اساتید دانشگاه، کنشگران حقوقی و یا هر کس دیگری که به نحوی میتواند عیوب و نواقص این پیشنویس قانونی را به ما گوشزد کند، جویا شود، پس متن این پیشنویس را برای اظهار نظر متخصصین و صاحبان نظر منتشر کردیم. مهلتی که تا پنجم فروردین به طول خواهد انجامید نیز برای دریافت نظرات، نقدها و پیشنهادها نیز قرار دادیم.
همان طور که در مقدمه کار گفته شده است، تلاش کرده ایم سامان کمکهای حقوقی و معاضدت قضایی را بر افزایش قدرت و خودمختارسازی افراد بنهیم. این برایمان بسیار کلیدی بوده است که نهادهایی را تدارک ببینیم که تا حد ممکن خودبنیادی اقتصادی داشته و تامین مالی آنها کمترین وابستگی ممکن به بودجههای سالانه و سعه و ضیق مالی دولت را داشته باشد. در یک کلام، گروههای آسیبپذیر را نه به چشم شهروندانی محتاج صدقه، بلکه به چشم شهروندانی پرتافتاده از قدرت و جدا نگاهداشتهشده از حقهای بنیادین خود ببینیم. تصدیع بیشتر را روا نمیدانم، ترجیح میدهم پیشنویس خودش سخن بگوید.
ممنون میشویم اگر این کار را بخوانید، نقد کنید و نظرات خود را به نشانی مذکور در متن پیشنویس برایمان ارسال کنید. همین طور اگر گمان میکنید کسانی هستند که بتوانند چراغی در مسیر ما بیافروزند، این متن را برایشان ارسال کنید.
متن پیشنویس را میتوانید از این نشانی دریافت کنید:
http://s4.picofile.com/file/8287523142/LEA213.pdf.html